Το να αγαπάς τη θάλασσα σημαίνει να τη σέβεσαι......


Όταν πας διακοπές σε νησί, βιώνεις το δέσιμο των ανθρώπων με τη θάλασσα. Το βλέπεις, το ζεις,  υπάρχει ακόμη και σε εκείνους που δεν έχουν κολυμπήσει ποτέ, που τη φοβούνται ακόμη.
Τη λατρεύω τη θάλασσα! Όλες τις εποχές του χρόνου, πόσο μάλλον το καλοκαίρι!
Τα βράδια είναι υπέροχα να  αγναντεύεις το μεγαλείο της, να παρακολουθείς τα ψαροκάικα να γυρνούν στο λιμάνι, να βλέπεις το παιχνίδισμα του φεγγαριού στα νερά της, να ακούς το τραγούδι του νερού που αγγίζει την προβλήτα, να χάνεσαι στο σκοτεινό της χρώμα με μοναδικό φως τα λαμπιόνια των  μεγάλων καϊκιών που ανάβουν όλη νύχτα, χορεύοντας στα νερά!!!!
Το πρωί έρχονται οι ψαράδες  με όσα ψάρια πιάσουν στα δίχτυα τους.......αλλά ήδη η ψαριά τους είναι παραγγελία των εστιατορίων του νησιού και έτσι δεν μένει σπουδαίο ψάρι για τους κατοίκους που παρακολουθούν το ξετύλιγμα των διχτυών και το τίναγμά τους για να πέσουν τα γαντζωμένα ψάρια στην ξηρά.
Ηλιοκαμένοι οι ψαράδες, δουλεύουν πυρετωδώς με χέρια σμιλεμένα από την αλμύρα της θάλασσας και  τη σκληρή  δουλειά.

Μετά βλέπεις την περιποίηση της βάρκας, του καϊκιού. Τη βρέχουν, τη σκουπίζουν, να είναι έτοιμη για το βράδυ που θα βγουν να ρίξουν τα δίχτυα.
''Μα το ψάρι λιγοστεύει κάθε μέρα που περνάει'' ήταν απάντηση ενός ψαρά όταν τον ρώτησα γιατί οι βάρκες γυρνούν χωρίς ψάρια ή με λίγη ψαριά που την έχουν προπουλήσει στους εστιάτορες. 
Λιγοστεύουν τα ψάρια... λιγοστεύουν και οι ψαράδες που ζουν από τη θάλασσα, ενώ αυξάνονται οι ερασιτέχνες που  ας ευχηθώ να σέβονται τη θάλασσα και τον κόσμο της.
Και είμαστε μια χώρα που βρέχεται από θάλασσα κυρίως. Και έχουμε τόσα νησιά... όσους και νόμους που τους παραβαίνουμε εύκολα! Κανείς δε σέβεται τη θάλασσα....ούτε οι ίδιοι οι ψαράδες, ούτε όσοι ζουν από το τουρισμό, ούτε καν τα γιοτ που γεμίζουν κάθε καλοκαίρι τα λιμάνια του νησιού.
Η μόλυνση  είναι ένας από τους  κύριους λόγους  της μείωσης των ψαριών από τα πελάγη μας, γενικότερα. Αλλά και η χρήση παράνομων μέσων για υπεραλίευση, οι ερασιτέχνες ψαράδες που καταστρέφοντας τη ζωή στη θάλασσα κάνουν το κέφι τους....είναι οι άλλοι κύριοι λόγοι της έλλειψης του φρέσκου ψαριού στα νησιά! 
Υπάρχουν βάρκες που σαπίζουν γιατί κανείς δεν υπάρχει να τις δουλέψει ...και μάλιστα ξύλινες. Εκείνες οι υπέροχες ξύλινες που έδειχναν την τέχνη του δημιουργού, το μεράκι του, τις γνώσεις του, το σεβασμό του στη θάλασσα που δίνει ζωή αλλά και  την παίρνει τόσο απρόσμενα!
Έμαθα πρόσφατα ότι το σχήμα της βάρκας με τις καμπύλες της, λέει ο μύθος των ψαράδων, δόθηκε από τους ίδιους τους πρώτους κατασκευαστές στη βάρκα τους, γιατί ήθελαν να μιμηθούν τις καμπύλες των γυναικών τους που τους καρτερούσαν στη στεριά! Γι αυτό έδιναν  κυρίως γυναικεία ονόματα στα σκαριά τους.
Οι καραβομαραγκοί ήταν τεχνίτες που, τα παλιά χρόνια, δεν χρειάζονταν  ούτε σχέδια, ούτε υπολογισμούς.  Όλα ήταν στο νου τους... όλα γίνονταν στην πράξη, όλα έπρεπε να δουλεύουν ρολόι, ο καθένας να είναι στο πόστο του και να κάνει σωστά τη δουλειά του για να είναι το σκαρί αξιόπιστο όταν θα έπεφτε στη θάλασσα.
Aπό τα Ομηρικά χρόνια υπήρχε η παραδοσιακή ναυπηγική σε μια χώρα, τη χώρα μας, που η θάλασσα είναι συνάρτηση της ζωής των κατοίκων της.
Όμως η πραγματική εξέλιξη της ξυλοναυπηγικής τεχνικής εκτείνεται 3 αιώνες πίσω αλλά σταμάτησε στις μέρες μας άδοξα...όταν η τεχνολογική ανάπτυξη κυριάρχησε και το πλαστικό αντικατέστησε το ξύλινο που είχε να διηγηθεί τόσα για την αγωνία και το μεράκι του κατασκευαστή. 
Κι όμως οι ψαράδες λιγόστεψαν και εξαιτίας της ΕΕ που, για να προστατέψει την αλιεία, έδωσε κίνητρα, επιδοτήσεις δηλ. στους ιδιοκτήτες καϊκιών για να πάψουν να ψαρεύουν. Έτσι πήραν πολλοί τις επιδοτήσεις με την υποχρέωση να καταστρέψουν δημόσια τα σκάφη τους,έτσι μαράζωσε και μια τάξη εργαζομένων που εξαρτιόταν από τους ταρσανάδες, εκεί που κατασκευάζονταν οι ψαρόβαρκες, τα καϊκια, τα τρεχαντήρια, οι τράτες. ''Πολλοί πήραν την αποζημίωση καταθέτοντας την άδεια αλιείας και το μετάνιωσαν'',  μας είπε ένας ντόπιος ψαράς!

Την ώρα του μεσημεριανού....τις σπάνιες φορές που οι καραβοκύρηδες έτρωγαν με την οικογένεια, άκουγες τις διηγήσεις του πάτερ-φαμίλια για τη θάλασσα, για το ψάρεμα, για το θηλυκό μέλος της οικογένειας που περίμενε στο λιμάνι και για την κατασκευή του........Ωραίες ιστορίες, να κρατούν την πιρουνιά μετέωρη με τα μάτια εστιασμένα στον αφηγητή, με το νου  να πλάθει εικόνες και να ''ζει'' την ιστορία από την αρχή!
Φρέσκο ψάρι, ψάρι της ανοικτής θάλασσας, έγινε δυσεύρετο και πανάκριβο! 
Σήμερα, με τόση θάλασσα να μας βρέχει τριγύρω, τρεφόμαστε κυρίως από τις ιχθυοκαλλιέργειες, που στο νησί μας έχουν αναλάβει οι γυρολόγοι ψαράδες, το καλοκαίρι, να πουλήσουν το ψάρι διαφημίζοντας ότι πρόκειται για πελαγίσιο.......
Έμαθα τόσα για την αλιεία φέτος, επειδή μ'αρέσουν οι ξύλινες βάρκες. Μπορεί η κατασκευή τους να είναι χρονοβόρα, ασύμφορη οικονομικά, αλλά και μόνο που τις έβλεπες άξιζε τον κόπο.
Θα μου πείτε ότι τα ξύλινα σκαριά απαιτούσαν και ξυλεία, ειδική για την αντοχή της, σκληρό ξύλο για το εξωτερικό, μαλακότερο για τα εσωτερικά, άλλο για το κατάρτι. Έτσι αφανίζονταν τα δάση,  έτσι, ζημιωνόταν το περιβάλλον!
Κι όμως, το περιβάλλον εξακολουθεί να μολύνεται περισσότερο από ποτέ, μια και η τεχνολογική ανάπτυξη φέρνει περισσότερη μόλυνση!
Το δέσιμο με τη θάλασσα όλων μας, δεν θα πάψει ποτέ.  
Όμως, αυτή η σχέση που υπήρχε παλιότερα, του εργαζομένου με τη θάλασσα έχει πάψει . 
Σήμερα- μας είπε ο ντόπιος ψαράς- βλέπεις περισσότερα καΐκια μεγάλα με ξένους για πλήρωμα που ο ιδιοκτήτης ίσως δεν έχει πατήσει στο σκαρί, να ασχολούνται με το ψάρεμα.
Όντως είδα το μεγάλο ψαροκάικο που ερχόταν κάθε πρωί στο λιμάνι να αδειάσει τα δίχτυα του για τα φορτηγάκια που το περίμεναν, να έχει μελαψούς για πλήρωμα, ίσως Αιγύπτιους. 
Ακόμη ένα εισόδημα για το κράτος, για τις οικογένειες που ασχολούνταν με το ψάρεμα χάθηκε!
Πολλοί, όπως έμαθα, τριγυρνούν τις ιχθυοκαλλιέργειες για να πιάσουν στα κρυφά πολλά ψάρια που ξεφεύγουν, και να τα πουλήσουν χωρίς μόχθο!
Η σωστή χρήση της αλιείας, ο σεβασμός στη θάλασσα και κατ' επέκταση ο σεβασμός στους νόμους που προστατεύουν εμάς τους ίδιους και το περιβάλλον, θα διατηρούσε τη ζωή στη θάλασσα ανέπαφη.
Αλλά όπως ξέρουμε, και εδώ έχουμε πολλά να μάθουμε αν το θελήσουμε.
Ίσως τότε, και μόνον τότε να ξαναζήσουμε  τις εποχές που το περιβάλλον αμόλυντο έτρεφε τόσους και τόσους, φέρνοντας στη χώρα και ένα γενναίο εισόδημα! 
Αλλά προφανώς και εδώ έχουμε πολύ δρόμο ακόμη. 




4 σχόλια:

  1. Δεν ξέρω Άννα αν το σχήμα από τις βάρκες επιλέχτηκε για το λόγο που αναφέρεις, εκείνο που ξέρω είναι ότι μεγάλωσα μέσα σε βάρκες σε έναν υπέροχο παραθαλάσσιο μέρος, τη Λάρυμνα στο νομό Φθιώτιδας, που φρόντισαν όμως να τον καταστρέψουν τελείως χτίζοντας εκεί το εργοστάσιο της ΛΑΡΚΟ, κι αυτό το λίκνισμα, η κίνηση πάνω στο κύμα, μικρό ή μεγάλο, έχει χαραχτεί στη μνήμη μου τόσο έντονα που δεν πρόκειται να φύγει ποτέ. Πράγματι, η θάλασσα έχει κάτι μαγικό αλλά νομίζω πως πια πως έχει μολυνθεί σε μεγάλο βαθμό και ίσως αρχίσει να παίρνει ανεπιστρεπτί την κάτω βόλτα. Και λυπάμαι πολύ γι' αυτό.

    Την καλημέρα μου.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Έτσι λέει ο μύθος των βαρκάρηδων Κώστα. Αλλά αρνούμαι να δεχθώ το ''ανεπιστρεπτί'' που με απόλυτο τρόπο δείχνει το δρόμο του τέλους.Γιατί αν έχει μολυνθεί η θάλασσα τόσο πολύ, τότε θα εξαφανιστεί ο θαλάσσιος κόσμος άρα και η Γη! Μπορεί η λογική να μου λέει ότι έχεις δίκιο αλλά αρνούμαι να γίνω πιο απαισιόδοξη!
    Πάντως όταν διάβασα ότι μεγάλωσες μέσα σε βάρκες σε είπα τυχερό..Να το ξέρεις. Ήταν ξύλινες; Για πες....
    Ευχαριστώ που δε με ξεχνάς και αφήνεις πάντα σχόλια.
    Καλό σου βράδυ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Όντως τη θάλασσα πρέπει να τη σεβόμαστε και να την αγαπάμε! Και σαν πραγματικότητα αλλά και σαν σύμβολο για όσους, γράφοντας, θέλουν να τις αποδίδουν πολλαπλές διαστάσεις... Πολύ ωραία κι η γραφή σου Άννα. Μπορείς μέσα σ' ένα κείμενο, ταυτόχρονα, πότε να εξιστορείς, πότε να περιγράφεις και πότε να στοχεύεις σε κάποιο νόημα, σε κάποιο σκοπό. Μια γραφή καθόλα ευχάριστη μπορώ να πω...

    Καλό σου απόγευμα και, φυσικά, καλό μήνα σου εύχομαι κι απ' το δικό σου χώρο...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
    Απαντήσεις
    1. Kαλησπέρα Διάττοντα. Ευχαριστώ για τα καλά σου λόγια. Ευχαριστώ και για τις ευχές και αντεύχομαι ξανά. Να περάσεις ένα όμορφο Σ/Κο!!!!!!!!!!!!

      Διαγραφή